Do czego służy hajek, na czym polega krymrowanie, co to są grymasy? Odpowiedzi na te i inne pytania można znaleźć w Słowniku języka mieszkańców okolic Pobiedzisk: Praca na roli i w gospodarstwie pod red. Justyny Kobus i Anny Migdałek. Wydanie publikacji to ważne wydarzenie dla Pobiedzisk, które znalazły się w elitarnej grupie miejscowości mogących poszczycić się unikatowym opracowaniem słownictwa, jakim posługują się nieliczni mieszkańcy poszczególnych regionów Wielkopolski.
9 czerwca 2021 r. w Szkole Podstawowej w Pobiedziskach odbyło się podsumowanie regionalnego projektu edukacyjnego pt. Praca na roli i w gospodarstwie – badamy język mieszkańców okolic Pobiedzisk, realizowanego przez członków i sympatyków Szkolnego Koła Miłośników Pobiedzisk, działającego przy SP im. Kazimierza Odnowiciela w Pobiedziskach oraz Pracownię Dialektologiczną w Instytucie Filologii Polskiej UAM. Spotkanie otworzył Dyrektor Szkoły Maciej Krzywdziński, a poprowadziła je opiekunka Koła Anna Migdałek. Zaznaczyła, że celem współpracy między instytucjami było zebranie materiału językowego za pomocą nagrań rozmów z mieszkańcami Pobiedzisk i wsi: Główna, Gołunin, Latalice, Podarzewo, Polska Wieś, Węglewo, Zbierkowo, Złotniczki. Istotnym zadaniem było również fotografowanie ważnych obiektów związanych z tematem rozmów.
Zgodnie z naukowymi wytycznymi pracowali zarówno uczniowie pobiedziskiej szkoły (Martyna Chmielewska, Michalina Chudy, Aleksandra Łakomy, Zuzanna Minc, Kacper Trzosek, Zofia Waligórska, Gabriela Wawrzyniak, Amelia Żymałkowska) pod opieką nauczycielki języka polskiego mgr Anny Migdałek, jak i badacze z UAM – prof. Jerzy Sierociuk i dr hab. Justyna Kobus (koordynatorka projektu). Przedsięwzięcie nie doszłoby do skutku, gdyby nie życzliwość osób, które przyjęły eksploratorów do swoich domów i udzieliły obszernych odpowiedzi na liczne pytania związane z tematem badań.
Na podstawie zebranych i przeanalizowanych materiałów powstał Słownik języka mieszkańców okolic Pobiedzisk. Praca na roli i w gospodarstwie, pod redakcją Justyny Kobus i Anny Migdałek (Poznań 2021), liczący 1923 hasła i 81 fotografii. Publikacja ukazała się dzięki wsparciu finansowemu Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM, Szkoły Nauk o Języku i Literaturze UAM oraz Towarzystwa Miłośników Pobiedzisk.
Obecni na spotkaniu dialektolodzy UAM – dr hab. Justyna Kobus, prof. Jerzy Sierociuk oraz dr hab. Błażej Osowski podkreślili, że w książce tej czytelnik odnajdzie wyrazy nie tylko gwarowe, ale cały zasób słownictwa, jakim posługują się mieszkańcy ziemi pobiedziskiej, więc także wyrazy potoczne i ogólnopolskie. Słownik bowiem z założenia jest dokumentem współczesnej polszczyzny terenów wiejskich w odmianie mówionej. Oprócz opracowanych haseł zawiera także informacje historyczne na temat miejscowości, z których pochodzili informatorzy.
Zaproszony na podsumowanie burmistrz Ireneusz Antkowiak wyraził swoje uznanie dla koordynatorów przedsięwzięcia Justyny Kobus i Anny Migdałek oraz uczniów, którzy poprzez zebrane nagrania przyczynili się do ocalenia dla przyszłych pokoleń języka mieszkańców ziemi pobiedziskiej. Dziękujemy za obecność Sekretarzowi Gminy Arturowi Ostatkiewiczowi, Prezesowi Towarzystwa Miłośników Pobiedzisk dr. Marianowi Błażkowi wraz z żoną oraz Wicedyrektor Szkoły Beacie Jekel.
Szanowni Mieszkańcy Gminy Pobiedziska! Zachowajmy dziedzictwo kulturowe naszego regionu. Wszyscy możemy przyczynić się do powstania kolejnego słownika. Zachęcamy do współpracy! Kontakt: Towarzystwo Miłośników Pobiedzisk: tmp.pobiedziska@onet.pl
